Su Çiçeği Virüsü Belirtileri ve Tedavisi

Su Çiçeği Virüsü

Su çiçeği virüsü, tıbbi adıyla varisella zoster virüsüdür. Su çiçeği hastalığı, en bulaşıcı hastalıklardan biridir ve bulaşma yolu hava ile gerçekleşir. Varisella zoster virüsü, kendine özgü üç çeşit enfeksiyon yapar. Bu enfeksiyonlar primer, latent ve sekonder enfeksiyonlardır.

Primer Enfeksiyon

Primer enfeksiyon, solunum damlacıklarının üst solunum yolu epitel hücreleri ve konjonktivaya temas etmesi sonucunda bulaşır. Giriş yerindeki ilk replikasyondan sonra, virüs primer ve sekonder viremiler yaparak hedef doku olan cildin epidermis tabakasına ve langerhans hücrelerine ulaşır. Varisella zoster virüsü, ciltte sırasıyla makül, papül, tek gözlü vezikül, püstül ve krut oluşumu ile karakterize su çiçeği hastalığına neden olur. Lezyonlar polimorfizm gösterir; her çeşit cilt lezyonu bir arada bulunabilir. Enfeksiyon göğüs ve sırttan başlar; gövdede fazla, yüzde ve ekstremitelerde ise az sayıda görülür. Saçlı deride de görülebilir. Lezyonlar kaşıntılı ve bulaştırıcıdır. Cilt lezyonları sadece epidermiste sınırlı kaldıkları için iz bırakmadan iyileşirler. Su çiçeği enfeksiyonu, yetişkinlerde çocuklardan daha ağır seyreder ve ölümcül seyirli olan zatürre gelişme riski artar. Yeni doğanlarda ve immün yetmezliklerde ciddi, ilerleyici bir seyir izler. Gelişen kan yayılımı sonucunda karaciğer, akciğer ve beyin gibi organlar da tutulur.

Latent Enfeksiyon

Virüs, primer enfeksiyondan sonra alt torasik duysal sinir köklerine veya kranial duysal ganglionlara çekilir ve latent hale geçer.

Sekonder Enfeksiyon (Reaktivasyon)

İleri yaş, kanser, özellikle Hodgkin lenfoması ve immün yetmezlik gibi hücresel immünite kusurlarında reaktivasyon enfeksiyonları gelişir. Duyu sinirleri boyunca, bunların innerve ettikleri dermatomlara geri dönerler. Gruplu, kuşak tarzında ve ağrılı veziküler lezyonlara (Herpes zoster) yol açarlar. Lezyon bölgesindeki ağrı çok şiddetli olabilir ve aylarca sürebilir (Post herpetik nevralji). Zona lezyonlarında da tipik multinükleer dev hücreler ve inklüzyon cisimcikleri bulunur. Zona hastasının vezikülü ile temas eden duyarlı konakta su çiçeği gelişir. Zona, Nervus facialis'in geniculate ganglionundaki reaktivasyon sonucu gelişmişse, yüz felci, dış kulakta veziküller, 8. sinir tutulumu, damak kaynaklı tat ve tükürük kaybı, gözyaşı ve burun salgısında azalma (Ramsay Hunt sendromu) görülür.

Komplikasyonlar

Bakteriyel Süper Enfeksiyonlar: Su çiçeği seyrinde en çok görülen komplikasyonlardandır. Cilt bütünlüğünü en çok bozan, bakteriyel süper enfeksiyonlara en sık neden olan döküntülü hastalıktır. S. aureus ve S. pyogenes nedenli impetigo, fronkül, selülit, erizipel ve lenfanjit başlıcalarıdır.
Merkezi Sinir Sistemi Komplikasyonları: Su çiçeği seyrinde ikinci sıklıkla görülen komplikasyon grubudur. Akut serebellar ataksi (serebellit, en sık) ve meningoensefalit başlıcalarıdır.
Respiratuar Komplikasyonlar: Özellikle KOAH'lı erişkinlerde, üçüncü üç ayında gebelerde ve immünite sorunu olanlarda gelişen yaygın primer enfeksiyon sırasında zatürre meydana gelir. Oldukça ağır seyreder. Su çiçeğinde ölümlerin en sık nedenidir.
Fetal Riskler: Su çiçeği virüsü, gebeliğin ilk üç ayında geçirilen enfeksiyon sırasında %10 olasılıkla, ilk 20 hafta içinde ise %2 olasılıkla fetusa bulaşır. İnsan hücrelerinde mitozu metafaz sırasında durdurur. Fetusta ekstremite hipoplazileri, kortikal atrofi, koriyoretinit (konjenital varisella sendromu) gelişir. Anne hastalığı doğuma yakın ya da doğumdan hemen sonra geçirmişse bebek aktif enfeksiyon ile doğar. Tabl ciddidir; tipik cilt döküntülerine ek olarak akciğer, karaciğer, beyin ve kalp tutulumu da görülür. Bunların %30'u ölür.
Karaciğer Komplikasyonları: Su çiçeğinde sıklıkla; semptom vermeyen, çabuk iyileşen, hafif seyirli bir hepatit atağı söz konusudur.
Nadir Komplikasyonlar: Su çiçeği seyrinde nadiren trombositopeni, kanama bozukluğu, artrit, miyokardit, perikardit, glomerülonefrit, nefrotik sendrom ve orşit gelişimine tanık olunmaktadır.